Algemene beschouwingen raadsvergadering 2 juli 2020
1. Financiën
Financieel staat IJsselstein er weer minder goed voor dan vorig jaar. Het wordt moeilijker het huis op orde te houden. “Het moet binnen de financiële kaders” is een veel gehoord gezegde in dit huis.
De kosten in het sociaal domein blijven naar verwachting oplopen. Vooral door toenemende vraag naar zorg. Problemen in gezinnen worden complexer en er zijn slechts beperkte mogelijkheden om daarop te sturen. Daar komt het abonnementstarief Wmo nog bij. De kosten van de gevolgen van de Coronacrisis zullen ook in IJsselstein hard aankomen. De gemeente loopt inkomsten mis en maakt extra kosten. Er is door het Rijk compensatie toegezegd maar hoe deze verdeeld gaat worden en of het voldoende zal zijn, is nog niet bekend. Zorgelijk vindt de PvdA dat onvoldoende geld gereserveerd wordt voor de uitdagingen in verband met de klimaatverandering. Deze stijgingen van uitgaven en daling van inkomsten bedreigen wat inwoners van hun gemeente mogen verwachten. Basisvoorzieningen dreigen hiervan de dupe te worden.
Voor meer inkomsten wijst de PvdA op het profijtbeginsel, en invoeren van een heffing die de eigen inwoners niet raakt, Toeristenbelasting. En ja, er is nog ruimte in de OZB.
2. IJsselstein regiegemeente
De mindset in IJsselstein dat er één centrum is dat een netwerk aanstuurt, past al langer niet bij wat de realiteit vraagt, vindt de PvdA. Het is ook een lastige houding bij samenwerking. Denken in termen van regiegemeente dient te worden ingeruild in termen van IJsselstein als netwerkgemeente. Het balanceren van de verschillende rollen die een gemeente tegelijkertijd in een netwerk kan vervullen, vraagt om nieuwe vaardigheden en een nieuwe manier van denken. IJsselstein stuurt nog op de idee van regiegemeente. Voor de PvdA een indicatie dat de gemeente nog een slag te maken heeft in haar samenwerkingsvaardigheid.
3. Woningbouwopgave
In de regio is de bevolkingskrimp in IJsselstein komende jaren het grootst. En het woningaanbod is niet passend om de vergrijzing en ontgroening, tegen te gaan. Aandacht is nodig voor passende en betaalbare (sociale) huur- en koopwoningen voor senioren en jongeren om te voorkomen dat zij noodgedwongen uit de gemeente wegtrekken. De ambitie om het woonvraagstuk verder te brengen, wordt breed gedeeld door college, raad en ambtelijke organisatie. Tegelijk wordt op dit dossier vindt de PvdA veel te weinig voortgang geboekt. Het afketsen van de verhuizing van ROBA naar de Kroon is voor de PvdA een grote teleurstelling. Dit waren onderhandelingen die niet mochten mislukken in het belang van de inwoners en leefbaarheid van IJsselstein.
De Woonvisie 2019-2030 geeft de aanzet voor concretere woningbouwplannen. Concrete plannen zijn een voorwaarde voor overleg en samenwerking met Provincie, buurgemeenten en andere betrokken partijen.
Echter, realisatie van de woningbouwplannen is een zaak van lange adem, daar is zo maar 7 tot 10 jaar mee gemoeid. Die doorlooptijd biedt woningzoekenden op korte termijn natuurlijk geen soelaas.
Wanneer wordt de achterstand in huisvesting van statushouders nu eens ingelopen? Jammer dat eerder in dit huis het realiseren van tijdelijke woningen geen meerderheid vond. Bij het raadsvoorstel IJsselstein Vitaal zal de PvdA de raad opnieuw in te stemmen met realisatie van tijdelijke woningen. De rol van de gemeente kan beperkt blijven tot het aanwijzen van geschikte locaties.
4. Werk en Inkomen Lekstroom
Vanaf 2020 is het uitgangspunt voor de begroting van WIL het vasthouden aan de nullijn. Dit op verzoek van Lekstroomgemeenten om begrotingsstijgingen te voorkomen.
Ruimte voor meer lokale sturing en handelingsvrijheid betekent ook dat IJsselstein de eigen broek moet ophouden bij lokaal maatwerk. Door de nullijn is bij WIL minder aandacht voor preventie van schulden. De PvdA verwacht van het college een goede lokale invulling. Vanaf medio 2021 moet IJsselstein inburgeraars 6 maanden financieel ontzorgen en extra ondersteuning bieden richting werk, voor een betere integratie. De PvdA is benieuwd hoe IJsselstein hier invulling aan zal geven en welke rol de WIL hierin krijgt. Er is nu al een tekort aan werkcoaches in de formatie van WIL. De PvdA vraagt het college direct werk te maken van de uitbreiding van het aantal werkcoaches.
5. Wijkgericht werken
De PvdA wil bewoners de ruimte geven om eigen initiatieven ontplooien en een belangrijke stem geven bij het stellen van prioriteiten voor hun wijk. Zoals wij het zien, stellen bewonersgroepen eigen prioriteiten en hebben een zelfstandige budgetverantwoordelijkheid. De herstart wijkgericht werken juicht de PvdA toe. Het terugbrengen van de wijkcoördinatie binnen de ambtelijke organisatie ziet de PvdA als een voorwaarde voor succes.
6. IJsselstein als Inclusieve samenleving
In een inclusieve samenleving is er ruimte voor eenieder om actief te participeren en valt niemand “buiten de boot”. Voor IJsselstein is het een belangrijke ambitie om een inclusieve samenleving te borgen. Dat er een actief verenigingsleven is met veel vrijwilligers, betekent niet automatisch dat iedereen ook mee doet. Bij de inclusieve samenleving hoort natuurlijk een inclusieve gemeentelijke organisatie met brede inzet op de aanpak van discriminatie.
7. IJsselstein, leefbare karaktervolle stad
Het college en de raad van IJsselstein zijn duidelijk over hun centrale ambitie: IJsselstein moet een leefbare en karaktervolle stad zijn. Daar moet je wel de juiste dingen voor doen. Het bestuur van IJsselstein raad en college kan nog winnen aan besluitvaardigheid en slagkracht. Juist op belangrijke ambities liggen dossiers – en daarmee ontwikkelingen – nog te lang stil. Over onderwerpen waar we het eigenlijk wel over eens zijn, kunnen we toch eindeloos naar de verschillen zoeken. En dat gaat onvermijdelijk ten koste van de bestuurlijke slagvaardigheid.
De PvdA mist:
(1) Voldoende plannen voor betaalbare sociale woningbouw;
(2) Een gecontroleerde en beheerste rol als regievoerder;
(3) Voortgang in de Urgentieagenda;
(4) Aanpak bedrijfsterreinen en transformatie van bedrijfsbestemming naar wonen; en
(5) Visie op een cultuuraanbod dat laagdrempelig is en een breed programma biedt.
8. Tenslotte
Indachtig de Urgentieagenda geeft de PvdA mee dat de historische binnenstad, het hoogwaardige aanbod aan culturele voorzieningen als het Fulcotheater, Museum MIJ en de molen evenals het brede aanbod aan horecavoorzieningen gekoesterd moeten worden in het besef dat zij IJsselstein tot de aantrekkelijk stad maken die het is.